Chị Duyên Anh Hải (Tế Hanh)
Đêm khủng khiếp trong những đêm khủng khiếp
Nếp bãi biển xóm nghèo thiêm thiếp
bóng tối hãi hùng như lưới bủa âm u
gió rung cây hay bước động quân thù
Tiếng sóng thét, tiếng sóng gầm, bốn bề tiếng sóng
Nhớ quê hương những ngày ấm nóng
khi con chim tu hú gọi mùa hè
tiếng sóng bên thềm như chẳng có ai nghe
như hoà lẫn trong mái chèo nhịp nước
Đời lao động tưng bừng theo điệu hát
ánh đuốc thâu đêm mờ cả trăng sao
gió đưa thơm mùi cá nướng ngạt ngào
những vảy cá rải trên đường lấp lánh
Thế mà nay bốn bề vắng lạnh!
bóng thiên nhiên nuốt chửng bóng con người
tiếng sóng miên man như lấp mặt cuộc đời
đêm tối mịt tận đáy hồn xâm chiếm
Chỉ đau nhói ánh đèn pin Mỹ Diệm
loé trong đêm như mắt cú rình mò
cả xóm nghèo ôm ngực giữa cơn ho
Tiếng sóng thét, tiếng sóng gầm, bốn bề tiếng sóng
***
Ngôi chùa vắng im lìm cửa đóng
trên bàn thờ mấy tượng Phật khoanh tay
bọn Quốc gia trong tiệc rượu no say
máu be bét một thân người cuối góc
treo khắp vách, đường xanh kẻ sọc
những chiếc bao như nấm mả chôn người
Giữa căn nhà: miếng sắt đỏ nung sôi
những cùm kẹp còn tanh mùi thịt sống
Cái mặt lợn trong hình tên “Tổng thống”
híp mắt hằn thù như bảo lũ tay sai:
lấy máu nhiều thêm để tao nhuộm ngày mai…
Hải dần tỉnh… mơ màng qua sóng biển
sống lại trong anh những ngày kháng chiến:
Anh đã cùng các bạn giữ quê hương
như bầy con săn sóc mẹ bên giường
bãi cát trắng không hề in bóng giặc
Nhớ em Ái hy sinh khi bị bắt
nhớ anh Dương trong bão biển không lùi
nhớ nục cười đồng chí bí thư
hai lần cầm tay anh nhắc:
“tôi ra miền Bắc
anh ở lại thôn nhà
hứa cùng nhau xứng đáng với quê ta”
Hải bỗng nghe tận cùng da thịt nát
như thấm tràn một luồng nước mát
ngực muốn vỡ ra trăm quả núi đè lên
mắt mở trừng sao chỉ thấy đêm đen?
sao bốn phía không còn không khí nữa?
nghìn kim đâm?
Hải thở chẳng ra hơi
– Em Duyên ơi! em ở lại trên đời
em ở lại nuôi con
Anh chết mất!
***
Căn nhà nhỏ quỳ trên bãi cát
gió mắc vào tấm lưới rách tả tơi
Duyên ôm con tựa cột ngó ra trời
chồng bị bắt, mất còn chẳng biết!
tiếng sóng vỗ vang từ cõi chết
Hoà bình gì mà mới có hai năm
cả xóm thôn tan nát như bằm:
người bị đánh, người bị tù, người bị giết
Cơn đói vây quanh cùng bóng chết
những chiếc bao sòng sọc đường xanh
như bóng ma trên nước nổi lềnh bềnh
sóng xô đẩy những thây người tan rã
dân ở biển mà ghê mùi vị cá!
Bọn Quốc gia còn hăm doạ láng giềng
không người nào được giúp mẹ con Duyên
Đôi vú mẹ, con ơi, dòng sữa cạn!
một hạt gạo cõng hai ba củ sắn
chị nhìn con ốm yếu xanh xao
và miếng cơm mắc nghẹn nuốt không vào…
Duyên ngủ thiếp như nhánh cây mệt mỏi
trong giấc mơ Duyên thấy mình với Hải
dắt nhau đi trên bãi biển hoà bình
lần đầu tiên không tiếng súng chiến tranh
chỉ khúc hát nhân dân chài lưới
Hai vợ chồng đi như ngày mới cưới
Duyên buộc vào nón chiếc quai nhung
chồng vừa mua sau buổi lễ ăn mừng
lần đầu tiên chị mang áo trắng
Hai vợ chồng đi từ chiều còn nắng
đến đầu hôm mặt biển trăng lên
mái tóc Duyên đen nhánh xoã trong đêm
thuyền gối sóng chập chờn trôi đến xứ
không còn nỗi khổ nghèo, không còn quân quỷ dữ…
Bỗng cất lên tiếng gọi: ba! ba!
Duyên giật mình cúi xuống nựng con thơ
tiếng sóng vẫn bốn bề ào ạt…
Nhưng hình ảnh thân yêu như nến thắp
dắt dìu Duyên từng bước giữa đêm đen
chuyền sức cho Duyên chống lũ đê hèn…
***
Sao mặt biển sáng nay tối lại?
sấp mặt trời những chiếc thuyền quay lái?
tiếng kêu thất thanh đạp sóng bay vào:
“Đồng bào ơi! chúng giết! hỡi đồng bào!
chúng giết chết, đồng bào ơi! anh Hải!”
Cả thôn xóm rùng rùng ra chật bãi
Duyên ôm con như pho tượng đứng nhìn
mặt mày chồng vết máu hãy còn in
ngực nát bét
Một cụ già lên tiếng:
“Tôi đứng mũi bỗng nghe tay lưới chuyển
liền kéo lên – một chiếc bao xanh
máu nhuộm bầm
vội mở thấy thây anh
cổ trẹo buộc vào tảng đá
thịt sưng tím nước thấm vào sắp rã…
Chị Duyên ơi! trời chẳng phụ người hiền
nên chúng tôi vớt được anh lên
anh ở với bà con, nghe anh Hải!
Ngày hôm ấy
mặc bọn Diệm cản ngăn
cả dân chài bỏ việc
sóng dâng lên những lời thương tiếc
Ôi! mối tình bóng tối muốn chia tan
tình nhân dân đất nước giữ vẹn toàn
Trên biên giới cõi đời và cõi chết
Bài thơ hay các bạn vừa xem là bài “Chị Duyên Anh Hải” của tác giả Trần Tế Hanh. Thuộc tập Tiếng Sóng (1960), danh mục Thơ Tế Hanh trong Những Tác Phẩm Thơ Tiêu Biểu Và Nổi Tiếng. Hãy cùng đọc và thưởng thức những tác phẩm khác, còn rất nhiều những bài thơ hay đang chờ đợi các bạn!