Hịch Đuổi Kẻ Ăn Mày (Tản Đà)
Văn dẫn
Ông Mạnh Tử nói rằng: “Lòng thương xót, người ta ai cũng có”. Một lòng thương xót, thật con người ta ai cũng có, nhưng sự đáng thương xót mà thương xót, thời thương xót là có nhân; sự không đáng thương xót mà thương xót, thời thương xót đó là vô học. Nay như một sự ăn mày, những kẻ bị mù, lòa, què, quặt, không thể nuôi nổi miệng, đến phải đi ăn xin, thời đồng kẽm, bát cơm, ở con người tử tế, không lấy gì làm tiếc. Đến như kẻ không mù, không lòa, không què, không quặt cũng tham lười biếng, mong những cách ăn không. Nhất như những đứa trẻ còn đứng chực dưới xe điện và tụ họp và tụ họp ngoài cửa ô, thật có người nói truyện với tôi rằng: nhiều người ở làng cạnh muốn nuôi chúng nó chăn trâu mà chúng nó không đi, cứ làm nghề xin su, để dễ sự no ấm. Đó là những cảnh tượng chung quanh chốn thị thành. Còn như các chợ búa, các nhà quê, chẳng chỗ nào mà không có. Nếu cứ thế mà được mãi, thời những bọn hèn mạt vô sỉ, hễ đói cơm rách áo, kéo cả vào một nghiệp ăn không, thực là một sự rất xấu trong phong hoá. Cho nên, không đáng thương mà đáng ghét, không nên cho mà nên đuổi. Người đời xưa có ông vung gươm xua nhặng xanh. Nay cũng làm một bài văn hịch, để mắng đuổi lũ ăn mày.
Hịch rằng:
Tuồng chi một lũ
Đứa trẻ đứa già
Con bồng con dắt
Lôi thôi lếch thếch
Kể lể kêu ca
Nghề kiếm ăn Chiến Quốc tự ngày xưa, ai truyền dạy mà đâu dai dẳng mãi?
Bọn con cháu Lạc Hồng chung giống cả, không què đui sao khéo rủ rê nhau?
Hôm hôm mai mai
Bị bị bát bát
Quỉ đưa đường, ma dắt lối, quen ngõ thời vào
Nay được thịt, mai đòi xôi, thấy mùi đánh mãi
Cửa ô, xe điện, rêu rao quạ vỡ chiều hôm
Đám hội, nhà chay, quẩn quít gà què gậm cối
Làm xấu hổ cho cả nước
Khéo bêu nhuốc cho loài người
Bảo mãi mỏi mồm
Trông càng nhớp mắt
Nào là
Người nhà, con vú
Thằng ở, quân hầu
Truyền lũ bay đóng chặt cổng vào, thây cha chúng nó!
Học một lối ăn không người mãi, có con c. ông!
Bài thơ hay các bạn vừa xem là bài “Hịch Đuổi Kẻ Ăn Mày” của tác giả Nguyễn Khắc Hiếu. Thuộc tập Khối Tình Con > Quyển II (1918), danh mục Thơ Tản Đà trong Những Tác Phẩm Thơ Tiêu Biểu Và Nổi Tiếng. Hãy cùng đọc và thưởng thức những tác phẩm khác, còn rất nhiều những bài thơ hay đang chờ đợi các bạn!