Nhà thơ Bế Kiến Quốc sinh ngày 19/05/1949, quê quán Hà Nội, hiện ở tại Hà Nội. Tốt nghiệp đại học Tổng Hợp Hà Nội, ngành Ngữ văn. Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam (1981).
Năm 1970 Bế Quốc Kiến tốt nghiệp đại học, làm công tác văn hóa thông tin nhiều năm ở Hà Tây, sau đó chuyển về công tác tại Tuần báo Văn Nghệ. ông đã tham gia khóa cao cấp rút gọn của Học viện Văn học Gorki (Liên Xô cũ), lớp viết văn ngắn hạn của Hội Nhà văn Việt Nam. Ông từng là trưởng ban thơ của tuần báo Văn nghệ.
Tác phẩm đã xuất bản: Những dòng sông (thơ, in chung, 1979), Chú ngựa mã sao (truyện thơ thiếu nhi, 1979), Dòng suối thần kỳ (truyện thơ thiếu nhi, 1984), Cuối rễ đầu cành (thơ, 1994).
Nhà thơ đã được nhận giải nhì cuộc thi thơ của tuần báo Văn nghệ năm 1969 (bài thơ Những dòng sông). Giải thưởng cuộc vận động viết về thương binh liệt sĩ, 1973. Giải thưởng cuộc thi sáng tác cho thiếu nhi năm 1979 và 1985. Giải thưởng cuộc thi viết về tài trí Việt Nam, năm 1995 – 1996 của tạp chí Thế giới mới, giải thưởng cuộc thi ký của báo Sài gòn Giải phóng, năm 1985, và cuộc thi ký của Đài Tiếng nói Việt Nam, 1986.
Bài thơ: Hoa huệ
Hoa huệ
Thơ Bế Kiến Quốc
Hoa huệ trắng. Và bức tường cũng trắng.
Sao bóng hoa trên tường lại đen ?
Em đừng nhìn đi đâu nữa em
Anh không biết vì sao anh có lỗi
Nhưng mãi mãi vẫn còn câu hỏi:
Sao bóng hoa trên tường lại đen…
(1969-1987)
Bài thơ này nhiều người nhầm là của tác giả Henrich Hainơ (Đức), nhưng đúng là của Bế Kiến Quốc.
Bài thơ: Ai trồng cây
Ai trồng cây
Thơ Bế Kiến Quốc
Ai trồng cây
Người đó có tiếng hát
Trên vòm cây
Chim hót lời mê say
Ai trồng cây
Người đó có ngọn gió
Rung cành cây
Hoa lá đùa lay lay
Ai trồng cây
Người đó có bóng mát
Trong vòm cây
Quên nắng xa đường dài
Ai trồng cây
Người đó có hạnh phúc
Mong chờ cây
Mau lớn theo từng ngày
Ai trồng cây…
Em trồng cây…
Em trồng cây…
Bài thơ này đã được Thanh Ly phổ nhạc thành bài hát Trồng cây.
Nguồn: Sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 3, tập 1, NXB Giáo dục, 1997
Bài thơ: Bóc lịch
Bóc lịch
Thơ Bế Kiến Quốc
Em cầm tờ lịch cũ
– Ngày hôm qua đâu rồi?
Ra ngoài sân hỏi bố
Xoa đầu em bố cười:
– Ngày hôm qua ở lại
Trên cành hoa trong vườn
Nụ hồng lớn thêm mãi
Đợi đến ngày toả hương
– Ngày hôm qua ở lại
Trong hạt lúa mẹ trồng
Cánh đồng chờ gặt hái
Chín vàng màu ước mong
– Ngày hôm qua ở lại
Trong vở hồng của con
Con học hành chăm chỉ
Là ngày qua vẫn còn…
Nguồn: Sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 2, tập 2, NXB Giáo dục, 2002
Bài thơ: Đợi thu về
Đợi thu về
Thơ Bế Kiến Quốc
Hôm nay anh đợi thu về
Gió heo may
Khắp bốn bề heo may
Lá xao xác giữa ngàn cây
Chiều êm ái một màu mây dịu lành
Đất trời hồi hộp cùng anh
Có em về nữa là thành mùa thu…
24-9-1976
Bài thơ: Chiếc vòng đá nhỏ
Chiếc vòng đá nhỏ
Thơ Bế Kiến Quốc
Chiếc vòng đá nhỏ cổ tay ai
Chẳng biết đầu tiên ai đẽo mài
Rồi ai mua tặng, ai âu yếm
Trao vòng đá nhỏ cổ tay ai…
Xui khiến chiều nay anh lặng im
Giấu điều muốn nói tận trong tim
Gặp gỡ muộn màng thương biếc biếc
Chiếc vòng đá nhỏ cổ tay em.
Long Hưng, ngày 4-7-1984
Bài thơ: Tự nguyện
Tự nguyện
Thơ Bế Kiến Quốc
Với xứ quê em – sống hết mình
Yêu em – yêu trọn cả lòng anh
Anh chậm mùa sen đến Tháp Mười
Dòng kinh đầy nước, lục bình trôi
Rặng tràm buông trắng chùm hoa mới
Chiếc xuồng ba lá dập dềnh bơi…
Nhịp sống bao đời nay vẫn vậy
Mà anh thì gấp, bởi từ lâu
Đã mong tới gặp dòng sông ấy
Sông của niềm vui, của nỗi đau…
Chen chúc xe đò, anh cũng chen
Xe lam ba bánh đường gập ghềnh
Có khi tắc ráng luồn kinh rạch
Anh muốn đi sao được khắp miền.
Hoà tiếng cười vang nghiêng mặt sóng
Xuồng cắt lúa đụng xuồng rước dâu…
Để rơi nước mắt trong im lặng
Nghe kể Long Hưng một thuở nào…
Thao thức canh khuya nhhững khóm bần
Mái dầm đâu khẽ dưới vầng trăng
Đèn ai trong lá xanh không ngủ
Có nỗi niềm chi chưa nói năng…
Cao Bắc phà sang sông lộng gió
Tiền Giang dào dạt nắng đôi bờ
Phù sa dư dật nuôi đồng lúa
Nuôi những anh hùng dám ước mơ.
Cảm nhận đầy tràn mọi giác quan
Lòng anh mê mải với miền Nam
Những loài cây mới, tên hoa mới
Giọng nói quê hương quá dịu dàng.
Những khúc dân ca tình láy luyến
Ướt mềm câu hát, ý sâu xa
Mù u xin hãy vì anh chín
Điệu lý qua cầu anh được qua.
Cách mạng bao nhiêu chuyện nhiệm mầu
Nhân dân – ấm nóng nắng trời cao
Má ơi, xin được làm con má
Giữ vẹn lòng ta có trước sau…
Mối tình thứ nhất cùng Nam Bộ
Yêu hết mình luôn, sống hết mình
Bông sen đang hẹn mùa sen nở
Ôi xứ quê này – xứ của anh!…
Sa Đéc, 18-7. Sài Gòn 19-7-1984
Bài thơ: Có một người đợi tôi
Có một người đợi tôi
Thơ Bế Kiến Quốc
Có một nơi
Có một người đợi tôi
Dù ngày qua, ngày tới
Cành rụng lá, đâm chồi
Hoa đổi mùa hoa mới
Người đợi còn đợi tôi
Dù bạn bè cùng lứa
Đã lựa đôi vào đôi
Dù bao chàng tới cửa
Người đợi còn đợi tôi…
Tôi đi, tôi kiếm tìm
Giữ tình yêu trong tim
Nếu bóng chiều dần xế
Tôi cũng chẳng buồn nhiều
Nếu con đường vắng vẻ
Tôi cũng chẳng buồn nhiều
Đôi ba người con gái
Đã tặng tôi lời yêu
Nếu họ đòi cả lại
Tôi cũng chẳng buồn nhiều…
Tôi đi. Và tôi biết
Tin yêu vào cuộc đời
Dù tôi đến chậm nhất
Người đợi còn đợi tôi…
Bài thơ: Cuối rễ đàu cành
Cuối rễ đầu cành
Thơ Bế Kiến Quốc
Vươn mãi vào bề sâu
Cái rễ non tìm đường cho cây
Qua sỏi đá có khi tướp máu
Hướng mãi lên chiều cao
Cái cành non vượt mưa đông nắng hạ
Nảy chiếc lá như người sinh nở
Ai đang ngồi hát trước mùa xuân
Cuộc đời như thể tự nhiên xanh
Chỉ có đất yêu cây thì đất biết
Những cơn đâu nơi cuối rễ đầu cành…
Bài thơ: Dâu da xoan
Dâu da xoan
Thơ Bế Kiến Quốc
Dâu da xoan đứng phố hàng Ngang
Đứng dạn dĩ giữa bụi đường náo nhiệt
Giữa Ray-băng Sen-kô A-di-đat…
Mấy ai nhìn ai biết dâu da xoan
Người quản lý biểu dương nền kinh tế thị trường
Người tiêu thụ hài lòng muốn mua gì cũng có
Tôi, người làm thơ đi ngang nơi phố chợ
Thương và lo cho em dâu da xoan…
Mùa xoan vần, trời đất bắt đầu xuân
Mùa cây cối rủ nhau vào lễ hội
Biết bao nỗi vu vơ rồi con người cần tới
Dẫu có tiền không ai bán mà mua
Nhưng sớm nay tôi chợt đứng sững sờ
Phố hàng Ngang dâu da xoan nở trắng
Và mưa rơi thật dịu dàng, êm lặng
Cho một người nào đó ngạc nhiên hoa…
(2-1992)
Bài thơ: Tiếng dòng sông
Tiếng dòng sông
Thơ Bế Kiến Quốc
Một buổi trưa, dưới bóng cây râm mát
Gần văn phòng đoàn khảo sát sông Đà
Tôi nhìn thấy mấy công nhân người Việt
Đang dạy tiếng Việt Nam cho một bạn chuyên gia
– “Sông Đà” – “Sôn Đa”… – “Sông Đà” – “Sôn Đa”…
“Sôn Đa”, “Sôn Đa”… nghe gần như Vôn-ga
Âm thanh ấy mát lành như tiếng nước
Sông quê anh sông nào bên đất Nga?
Đến quê đây, ăn cái nước sông Đà
Nếm chùm nhãn đất phù sa nuôi ngọt
Chịu sức nắng trưa mùa hè thiêu đốt
Đêm chập chờn nhớ một dòng sông xa…
Có bao nhiêu dòng sông anh đã qua
Người chuyên gia một đời làm khảo sát
Ở bao lán công trường, uống nước bao nguồn nước
Trong giọng Nga pha giọng nói bao miền…
“Sôn Đa” “Vôn-ga” – Hai cái tên thân quen
Rồi có lúc nói mơ anh gọi lẫn
Hạnh phúc lớn là làm ra ánh sáng
Dẫu quê nào: Sông Việt với Sông Nga.
Anh tập nói: “Sôn Đa”. Tôi thầm nhắc: “Sông Đà”
Lắng nghe trong giọng mình một tình yêu mới mẻ
Như thể lần đầu tiên gọi tên sông là thế
Tên ngọt ngào nghe sao lòng ngân nga…
Sông quê anh sông nào bên đất Nga?
Tên dẫu khác, mọi dòng sông đều đẹp.
Ăn cái nước sông Đà sẽ thấm dần giọng Việt
Một hôm nao sẽ gọi rõ: “Sông Đà!”
Tiếng dòng sông trong giọng một người Nga…
Hà Sơn Bình, 2-7-1976
Bài thơ được in trong tuyển tập thơ “Sông Đà thơ xưa và nay”
Những bài thơ của Bế Kiến Quốc sống mãi với thời gian. Đọc thơ ông độc giả như được sống lại với tuổi thơ của mình.