Cao Bá Quát nổi tiếng với khả năng sáng tác thơ xuất thần. Phần trước chúng tôi đã cập nhật cho bạn BST Kho Tàng Thơ Đặc Sắc Của Cao Bá Quát Phần 7, hôm nay để tiếp tục chúng tôi xin giới thiệu đến các bạn phần 8 của kho tàng thơ Cao Bá Quát đó là những bài thơ nôm đặc sắc. Hãy đón xem nhé!
Nội Dung
Song song tương ỷ bạng sài ly,
Quan điện quần phương bất cộng nuy.
Khả tích hướng dương tâm độc tại,
Nhĩ lai tam nguyệt lập viêm hy.
Dịch nghĩa
Dựa nhau song song cạnh hàng rào cành nhánh,
Trổ sau các hoa khác nên không rụi chung.
Đáng tiếc lòng hướng về mặt trời chỉ còn lại đơn độc,
Gần đây tháng ba mặt trời đã oi bức.
Ỷ lan già phiến khủng hoa tu,
Nhân thế quang âm dị bạch đầu.
Khả ký cố viên phong nguyệt phủ,
Thập niên Hương để mộng trung du.
Dịch nghĩa
Tựa lan can che quạt sợ hoa thẹn,
Sự sáng tối của thời gian cõi đời dễ làm người ta bạc đầu.
Có nhớ gió trăng vườn cũ chăng?
Mười năm Hương để là cuộc mộng du.
Viên trung thảo
Viên thảo bất tri danh,
Chu hoa dục nhiên hạm.
Hữu sắc thụ nhân liên,
Vô hương dữ thế đạm.
Trừu chi không tự xuân,
Kết thực bất sung đạm.
Hoài thử cô thượng tư,
Tam thán dĩ tăng cảm!
Dịch nghĩa
Cỏ dại trong vườn không biết tên,
Hoa đỏ như muốn đốt thềm nhà.
Có sắc thì được người thương mến,
Không hương thì người đời lạnh nhạt.
Cành mọc ra đã tự có dáng dấp mùa xuân,
Quả kết thành không để ăn.
Nhớ cái vẻ thanh cao cô đơn này,
Ba lần than thở mà cảm tình tăng thêm
Vịnh cù dục
Hàn cao căng tảo tuệ,
Thê thác tại chu lan.
Chỉ vị năng nhân ngữ,
Phiên giao tổn thiệt đoan.
Pha tiền ngưu bối lạc,
Chi thượng thước sào an!
Bộc bộc phong trần lý,
Ninh tri dã hạc khoan.
Vịnh Hạng Vũ đầu
Cai Hạ tài thu sất trá thanh,
Hữu đầu như thử sử nhân kinh.
Đường đường bát xích thân hà tại,
Lẫm lẫm trùng đồng mạo nhược sinh.
Bách chiến đắc lai nguyên bất dị,
Thiên kim cấu khứ cánh hà khinh.
Anh hùng đáo để trường oanh liệt,
Nhất thị do năng hạ lỗ thành.
Dịch nghĩa
Tiếng quát thét vừa mới thu lại ở Cai Hạ
Có đầu như thế khiến người ta sợ
Đường đường là tấm thân tám thước ở đâu?
Mắt hai tròng (trùng đồng) lẫm liệt vẻ mặt như hồi sống
(Qua) trăm trận đánh đến lúc này đâu phải dễ?
Nghìn vàng mua đi nào phải rẻ?
Anh hùng đến cuối cùng vẫn mãi còn oanh liệt
Một cái nhìn còn hạ được thành giặc
Nguồn: Cao Bá Quát toàn tập (tập II), NXB Văn học, 2012
Vịnh Hưng Đạo Vương
Phổ xuất tiên nguyên cái thế hào,
Phấn thân tuẫn quốc bất từ lao.
Xanh phù nhật cốc khâm hoài nhuệ,
Tấn tảo biên trần thủ đoạn cao.
Công mãn Nam thiên thuỳ trúc bạch,
Uy dư Đông hải thiếp ba đào.
Phần Dương khánh diễn hồn dư sự,
Trường sử Hồ nhi thức tuấn mao.
Dịch nghĩa
Là đấng anh hào nhất đời, vốn dòng dõi nhà tiên,
Dấn mình vì nước chẳng hề khó nhọc.
Nâng đỡ xe mặt trời lòng những hăng hái,
Quét sạch bụi ngòai cõi, mưu lược thật cao siêu.
Công cao đầy cả trời Nam, lưu truyền sử sách,
Uy linh khắp biển Đông, sóng cả yên lặng.
Ân trạch ở Phần Dương có ánh sáng cũng bằng thừa,
Mãi khiến giặc Hồ phải biết tay tài giỏi.
Danh sơn sơn thượng cổ kim truyền,
Tứ vọng đoàn đoàn nhược tản viên.
Vân mại trùng tiêu tinh khả trích,
Địa dao vạn nhận thủy vô truyền.
Yên hà truyền tỏa vô trần cảnh,
Tuyền thạch nhàn thê bất lão tiên.
Đường Ý đảm hàn, Cao thúc thủ.
Nguy nhiên nam cực trấn Nam thiên!
Vịnh Thanh Hoá miêu tử sơn
Hổ cứ giang biên tráng địa duy,
Càn thai khôn dựng kỷ đa thì ?
Lăng tằng thạch cốt lăng sương sấu,
Ẩn ước đài mao liễm lộ phì.
Phong động nộ hào kình án thiếp,
Nguyệt minh cố ảnh điểu kinh phi.
Võng Xuyên nhược hữu truyền thần thủ,
Miêu nhập đan thanh diệc nhất kỳ.
Vọng Phu thạch
Độc lập sơn đầu đệ nhất phong,
Chu điêu phấn tạ vị thuỳ dung?
Âm thư cửu đoạn nhân hà xứ?
Thiên hải vô nhai lộ kỷ trùng?
Huyết lệ yên hoà, minh nguyệt thấp,
Hương hoàn vân tích lục đài phong.
Thiên hoang địa lão tình do tạc,
Dạ dạ xao tàn bích cổ chung.
Dịch nghĩa
Đứng một mình trên đầu núi ngọn cao nhất,
Mầu son phai nhạt phấn tàn tạ, trang điểm cho ai xem?
Thư tín đứt đoạn từ lâu, người ở nơi nào?
Trời biển không bờ bến, đường xa mấy trùng?
Nước mắt lẫn máu nhoà như khói, thấm ướt vầng trăng sáng.
Mái tóc thơm bồng bềnh như mây, rêu xanh bao phủ.
Dù trời biến thành hoang phế, đất tới khi già cỗi, tình vẫn y nguyên như ngày hôm qua,
Đêm đêm đánh chuông cũ nơi vách tàn
Thất mã tê phong huếch hoác lai,
Oanh doanh xa mã cộng trì hồi.
Viên trung hảo điểu liêu tiêu ngữ,
Dã ngoại kỳ hoa lác đác khai.
Bạch nhật sạ văn lôi hống động,
Thanh thiên hốt kiến vũ lài nhài.
Khù khờ thi cú đa nhân thức,
Khệnh khạng tương lai vấn tú tài.
Câu 3 và 4 là của nhà vua vốn hay lập dị Tự Đức đặt ra rồi đọc cho các quan nghe, nhưng lại nói là mơ thấy Thần nhân tặng. Cái lập dị là ở hai chữ “liêu tiêu” với chữ “liêu” viết bằng 3 chữ “điểu” theo hình chữ “phẩm” và chữ “tiêu” bằng 4 chữ “điểu” theo dạng 4 góc trên dưới đề huề. Câu kế thì cũng hình thức đó qua hai chữ “lác đác” với chữ “hoa”. Thế nên, Cao Bá Quát mới châm mà rằng đó là 2 câu ở trong một bài thơ hồi xửa hồi xưa thời mà thần còn nấu sử sôi kinh cơ… làm vua quá ngạc nhiên bảo Cao Bá Quát đọc nốt bài thơ đó cho trẫm nghe nào… và Cao Bá Quát biếm ra bài thơ như trên với những chữ “huếch hoác” bằng chữ “mã”, “oanh doanh” bằng chữ “xa”, “hống động” bằng chữ “lôi”, “lài nhài” bằng chữ “vũ”. Vua nghe xong thì âm thầm nín tịt và các quan thì đứng ngẩn đến ngây ra.
Xuân dạ độc thư
Kim nhân bất kiến cổ thời xuân,
Trù trướng kim xuân đối cổ nhân.
Thế sự kỷ hà kim bất cổ ?
Nhãn tiền mạc nhận huyễn vi chân.
Kỷ đa danh lợi chung triêu vũ,
Vô số anh hùng nhất tụ trần.
Tự tiếu tục câu phao vị đắc,
Nhĩ lai huề quyển thái chuân chuân.
Xuất tái
Kiến Chương không nguyệt chiếu Thiên San,
Cổ giốc vô thanh Hán mã gian.
Diễm quốc túng sinh Hồ địa thảo,
Tuyệt thăng sinh nhập Ngọc Môn quan.
Dịch nghĩa
Trăng suông ở cung Kiến Chương soi dãy Thiên San
Ngựa nhà Hán rỗi vì không có tiếng trống cùng tiếng tù và
Cỏ đất Hồ nếu mọc thả sức ở đất nước được đẹp
Phải diệt sạch ngay lúc nó mọc vào ải Ngọc Môn
Trên đây, chúng tôi đã dành cho bạn những bài thơ ấn tượng và đặc sắc nhất. Hy vọng các bạn sẽ hài lòng. Hãy đón xem phần cuối của BST kho tàng thơ đặc sắc của Cao Bá Quát nhé! Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết!